Con sonoridades que se moven entre o electrónico, o shoegaze ou o Detroit techno, Pálida impón un discurso sonoro pouco convencional, pero claramente identitario. Desde os seus inicios, o proyecto do vigués José Garnelo desafía os moldes prestablecidos da música de baile ao combinar emocións indescifrables e enerxía infinita, explorando un espazo onde as máquinas se volven orgánicas e o directo se transforma nun territorio de experimentación sensorial.

 

 

Hai xa máis dunha década que escoitabamos a José Garnelo en proxectos de pop e rock como Sugar Overdose, Clover ou Durarará!!, pero cal foi, e como lembras, o teu primeiro contacto coa música?

Pálida: «O meu primeiro recordo que implica música se remonta a cando, de neno, algúns domingos pola mañá, a miña nai e máis eu bailabamos despois de almorzar no salón: Police, Suzanne Vega, Neil Young... música sempre cunha tinguidura melancólica para momentos moi alegres».

 

Foi con Durarará!!, trío galego de grunge, noise pop e rock alternativo, con quen entraches a participar na Metamovida, o colectivo musical e cultural do underground vigués. Daquela, que che achegaba ser parte da Metamovida? Con que quedas daqueles anos?

Pálida: «O meu vínculo coa Metamovida emerxe de Buogh!, unha das bandas do colectivo, e a amizade que me unía (e une) aos seus compoñentes, que se remonta á época cando tocaba en Sugar Overdose en Barcelona. A través deles, ao meu retorno a Galiza (2010) coñecín ao resto da xente do colectivo, que daquela estaba xusto comezando a tomar forma, e organicamente, por pura inclinación persoal e espiritual, funme achegando a esta xente».

 

 

Chegados a este punto, como nace Pálida? Como pasas de tocar en bandas de rock alternativo a liderar un proxecto de música electrónica (tendo en conta que, daquela, tampouco é que lle tiveses moito aprecio ao xénero...)?!

Pálida: «Pálida nace da curiosidade: Tarot Sport de Fuck Buttons, Strawberry Jam de Animal Collective, as exploracións ambient de Deerhunter, a participación de Sonic Youth no Sónar, o From Here We Go Sublime de The Field... son obras que aos poucos me van fascinando coa electrónica e me convidan a explorar as súas posibilidades.

O certo é que cando era aínda mais idiota que agora pensaba que a música electrónica carecía de posibilidades expresivas que tivesen calor humano. Obviamente non coñecía a electrónica adecuada, e a arrogancia e a ignorancia fixeron o resto. Por fortuna nunca lle teño moita consideración ás miñas opinións: a vida ensinoume que a cantidade de erros supera con creces aos acertos.

Entón xunteime con Pablo Garnelo, o guitarra de Why Go?!, que sempre quixeramos facer algo xuntos, e nos puxemos a facer cousas, pero el vivía xa en Madrid e era complicado traballar a distancia; e como eu tiña os cacharros na casa e quería facer cousas con eles TODO O RATO (xD), decidín continuar en solitario».

 

Foto © Lucía Alonso

 

Por que Pálida? Por que escoller este adxectivo para designar o proxecto?

Pálida: «Un día un compañeiro co que tocaba en Clover, proxecto onde comezo a explorar a miña curiosidade pola electrónica en varios dos discos, me dixo: “penso que Pálida é un nome moi guapo para un proxecto musical”. Eu estaba de acordo, e cando comecei a facer cousas con cacharrada electrónica (unhas Electribes azul e vermella) lle preguntei se me cedía o nome e regaloumo».

 

Dos primeiros anos lembramos especialmente o vídeo de “Puma”, do disco The Puma Pum/Q (2014), —un título no que tamén resoa a Metamovida—, que protagonizaban Guilherme Zapata e Antía Figueiras (ambos despois en Bifannah). Como lembras a gravación dese vídeo, que era case unha pequena curtametraxe?

Pálida: «Foi unha cousa moi sinxela, dunha tarde nas escaleiras do edificio dos meus pais. Anti e Guille son queridas amigas e persoas moi magnéticas, tanto no físico como no espiritual. Eu dedícome á narrativa audiovisual (estudei cine, son animador e director) así que tiven esa idea, ganas de facela e a posibilidade de levala a cabo. O demais foi rodado (pun intended)».

 

 

Musicalmente, a electrónica é un xénero moi amplo, amplísimo; a que ti asinas mestura noise, psicodelia, shoegaze, trance, techno... pero, sen utilizar ningunha etiqueta, como describirías ti a túa música? A que soa Pálida?

Pálida: «Penso que a miña música con Pálida debuxa unha traxectoria que vai desde o profundamente melódico, luminoso e concreto ata música máis abstracta, escura e amorfa, que é o punto no que me atopo agora, as palabras que sintetizan un pouco os meus intereses contemporáneos».

 

New Order, Sonic Youth ou Nathan Fake son algúns nomes que lemos entre as túas influencias. Quen máis dirías que ten, ou tivo, particular impacto no teu xeito de facer música?

Pálida: «A dicir verdade, nin Nathan Fake nin New Order son artistas de cabeceira para min. Con todo, Sonic Youth é a banda da miña vida, unha explosión de creatividade de 30 anos de duración. Eles e Fugazi probablemente son os dous grupos que marcaron máis a miña actitude e forma de operar a hora de acercarme á musica.

Particularmente na electrónica, ao principio penso que Four Tet era bastante a miña epítome aspiracional, pero pronto mudei a mirada cara a The Field, máis ou menos ao mesmo tempo que me interesaba por Deerhunter: ao final había un denominador común entre eles (ambient techno/ambient punk) e penso que miraba escudriñando con curiosidade nesa dirección».

 

 

Cando falamos de Pálida, falamos de música feita para a pista de baile, para unha pista chea de emocións indescifrables e enerxía infinita pero, para ti, que significa realmente ese espazo físico —ou emocional— que é a pista?

Pálida: «É un lenzo para a expresividade humana, individual e colectiva. Indescifrable e infinita son dous adxectivos que lle van fetén».

Hai uns anos confesabas que «todo o que soa en Pálida está creado cun sintetizador, un sampler e unha caixa de ritmos. Todo orgánico, nada dixital, nada de ordenadores». Máis especificamente, de que está composto o teu set?

Pálida: «Pois efectivamente teño un sinte (Analog4), un sampler (Octatrack), unha caixa de ritmos (Analog Rytm) e recentemente engadín un sinte granular (Tempera) e un finalizador (Oto BOUM). Engade un mixer Mackie e xa o tes :)».

 

 

Ao fío, na actualidade segues a manter esa aproximación tan, digamos, restrinxida? Segues a preferir o hardware analóxico ou, aos poucos, comezas a abrazar o virtual?

Pálida: «Sigo, sigo, aínda que quixera aproveitar, nas gravacións, as posibilidades que ofrece o traballo no estudio, pero controlo pouco de Ableton e son mais ben vago para chapar unha nova interface.

Ao final, para min, a música ten moito que ver coa inmediatez, co momento, por iso gravo en directo e nos meus directos improviso moitísimo —non hai setlist, procuro nunca tocar unha canción tal como a gravei, etc.— estou na procura da inspiración, o feliz accidente. Todo moi Fugazi: cando sae mal é unha merda, pero cando sae ben é o máis. Penso que o público sinte esa enerxía, ese arrepío de vertixe e xenuína emoción por estar en terra incógnita».

 

 

 

De feito, e xa que mencionamos hardware analóxico, The Clutch (2016) é o primeiro «destilado» co que inaugurabas unha nova etapa en Pálida, marcada por un son renovado grazas á substitución dos Electribes de Korg por uns Elektrons. Por que o cambio? Que diferencias atopaches entre ambos e de que xeito dirías que este cambio definiu o son deste álbum?

Pálida: «Todo é un proceso! As Electribes molan moito, pero quédanse un pouco pequenas a nivel tanto de son como de control sobre o mesmo e posibilidades. Coas Elektron levo case dez anos a voltas e estou nun punto no cal comezo a comprender realmente ben como traballar con elas e quitar un bo son (ao ser autodidacta e un pouco lerdo é o que ten): aprender a manexar eses instrumentos levoume a querer explorar facetas sónicas moi específicas, e canto máis as controlo, máis profundo vou nesa dirección.

É todo un proceso moi orgánico».

 

 

 

 

O seguinte que escoitabamos de ti era Shönen Kingdom (2018), un disco de oito cortes orixinais inspirados na estrutura narrativa do anime e o manga, que afondan no IDM, house experimental e o club. Ademais da ilustración da portada, como traduciches esas referencias visuais e narrativas propias do anime á linguaxe sonora?

Pálida: «Penso que ten moito que ver co tipo de melodías que utilicei, e tamén coa estrutura de varios dos temas, que ten algo de desenvolvemento dramático de anime.

“Orange”, sen ir máis lonxe, ten un motivo musical que se asemella moito a un que escoitei na BGM dun anime dese nome. Ironicamente, esta, que é a referencia mais directa ao anime que hai nese traballo, é un shojo (anime para mozas), un pouco a outra cara do shonen.

Non ten nada que ver, pero viva Ai Yazawa <3».

 

 

Con 200 concertos ás costas, este álbum foi gravado en rigoroso directo na terraza do Bar Embora (Santiago de Compostela). Por que escoller este espazo en concreto para rexistrar o disco e como influíu o lugar e o público na enerxía da gravación?

Pálida: «A estas alturas probablemente son moitos máis concertos! Houbo unha época na que tocaba moitísimo.

Sobre a gravación no Embora, foi froito das circunstancias. Daquela estaba comezando a currar coa Melona e eles tiñan moi de man ao Embora; lles era fácil montalo aí e o sitio é ben lindo. Foi moi guay aquilo, teño un recordo precioso desa gravación e moita da xente que bailaba alí comigo é xente que segue a vir aos meus bolos. A súa enerxía e sorriso son un regalo sempre».

 

 

 

Pouco despois lanzabas unha perla da electrónica, A White Sphere (2018), coa que volvías ao teu techno orgánico e visceral, con temas directos e asequibles por unha banda, e experimentais pola outra. Como xestionaches ese equilibrio entre accesibilidade e experimentación?

Pálida: «Ese EP foi moi do meu momento; era unha época convulsa no persoal e estaba fozando con eses temas e graveinos así, sen ter moi claro o que quería facer con eles. Penso que de aí vén ese carácter estraño e un pouco incómodo dese disco.

Ao final a nosa labor creativa é unha sorte de diario de vida».

 

 

 

 

Effects of Sunlight (2020) consta só de dous temas pero moi longos, “Reflection” e “Refraction”. Como foi a composición destas pezas? Canto de improvisación teñen?

Pálida: «Foi un proceso inspirado por certas cousas que fixo Four Tet. De feito, penso que tamén ten un disco con esta estrutura, dous temas moi longos con varias partes; todo moi progresivo. Tamén moitos discos de psicodelia sesenteira e setenteira que me gustan moito.

Hai pouca impro nese disco, foi todo moi meditado; apetecíame moito facer algo así. Gústame o resultado, pero non me gusta moito o son dese disco.

Pero bueno, por regra xeral hai poucos anos desde que me gusta o son dos meus discos. En particular, desde 2022, cando cambiei a miña Machinedrum por a Analog Rytm. O que gañou o meu son en profundidade e claridade desde entón é o dia e a noite».

 

 

 

 

Un dos teus traballos de 2023 foi The Pond: Audio Files (2023), un álbum que foi creado para acompañar á performance homónima de Rosana Antolí. En The Pond, tanto o público como os bailaríns e as esculturas escenográficas conforman unha especie de sistema acuático futurista. Como lembras compoñer a música para este espazo coreográfico híbrido?

Pálida: «Foi un proceso colaborativo, moi man a man con Rosana: ela deume unhas pautas, un ton e unha escaleta do guión. A partir de aí foi todo moi sinxelo, as nosas sensibilidades conectaron dunha forma moi orgánica e apenas tiven que facer axustes ás primeiras versións que lle entreguei».

 

 

 

 

O teu álbum máis recente, Sylphid and Gnome (2025) son oito cortes que saen «do corazón», presentados nunha fusión de slow techno, carácter hipnótico e atmosferas minimalistas, psicodélicas e experimentais. Que papel xogou a emoción no proceso de composición deste disco?

Pálida: «Chámame a atención o uso do adxectivo minimalista para definir o son deste álbum, eu síntoo súper maximalista, todo para fóra ben grande, pero me parece interesante; menciono isto porque non é a primeira vez que usan este adxectivo para falar destas cancións.

En canto ao tema emocional... Eu sempre traballo desde a emoción, especialmente na música; non teño formación de ningún tipo no ámbito sonoro ou musical, así que non queda outra que traballar coa intuición e seguir o que pida o corazón. Normalmente son eu tratando de evocar os sentimentos que outras músicas me fixeron sentir e, ao pasar polo meu prisma, acaban sendo as cancións que podedes escoitar».

 

 

Canto ao proceso de creación deste longo, como foi o fluxo de traballo? Por exemplo, comezaches cun loop, gravaches sesións improvisadas, experimentaches ata a fartura...?

Pálida: «O meu proceso é o mesmo desde que comecei: vou traballando os temas nas máquinas, os toco en directo, probo diferentes cousas a ver que funciona e que non... e cando a cousa séntese madura, gravo a movida.

No momento de gravar procuro pulir un pouco a produción, pero o máis importante é facer tomas e tomas para ir perfilando unha estrutura, unha maneira de facer que a canción se mova. Polo demais, gravo sempre en directo: dos cacharros ao ordenador. Isto é en parte porque non teño nin idea de como funcionan os programas de edición de son (unha vez máis, autodidacta carente de formación), pero tamén ten moito que ver cun enfoque persoal: non quero gravar nada que non poida tocar en directo.

Quizás nalgún momento quererei aproveitar as posibilidades que o estudio brinda, e se teño suficiente tesón, tocará chapar para aprender a fozar con esas ferramentas, pero con Pálida todo o fago moi con filosofía Fugazi: en directo, cru, sen cartón nin bambolinas».

 

 

De entre toda a túa discografía, cal dirías, polo de agora, que foi o tema máis complicado de compoñer e por que?

Pálida: «Máis que un tema en particular, para min o máis difícil foi aprender a facer que as cousas soen minimamente ben. O son é unha cousa moi fodida, moi complexa, e a música que fago, con moitas capas e cousas soando ao mesmo tempo, demanda unha precisión e savoir faire que custou de acadar.

Tamén porque son un vago e nunca quixen estudiar como facelo xD.

Pero ten moito que ver coa relación que quero ter cos meus instrumentos, como me gusta relacionarme con eles... E tamén que quero facer co tempo e coa enerxía que lle podo dedicar á música. No meu caso, case sempre prefiro acender os cacharros e poñerme a fozar antes que ver un titorial ou ler documentos ao respecto.

Probablemente se fose máis disciplinado nese sentido acadaría mellores resultados máis rápido, pero eu fago música porque quero desfrutar de todas as facetas do proceso, e francamente, non me gusta nada estudiar».

 

Ademais de músico, tamén es animador 2D —de feito, traballaches en Psiconautas (2015), Premio Goya á Mellor Película de Animación— e estás detrás da webserie Sky Plaza, presentada o ano pasado no Galician Freaky Film Festival. Como dialogan estas dúas facetas creativas, a de músico e a de animador, no teu traballo artístico?

Pálida: «De feito, eu considérome antes director e animador que músico; aí son máis intruso laboral que outra cousa.

En canto ao diálogo que mencionas, tanto o cine como, especialmente, a animación son artes moi lentas; requiren moito tempo para crear un segundo, de modo que demandan moita paciencia. É como facer calceta: ten que molarche o rollo.

Na música eu atopo inmediatez, visceralidade, unha relación máis directa entre acción e reacción, de modo que practicar ambas disciplinas axúdame a atopar un certo equilibrio».

 

 

Es un dos impulsores de Furiosa Fest, festival que naceu en 2019 coa intención de revitalizar e diversificar a escena electrónica viguesa. Como describirías a evolución do festival desde aquela primeira edición ata a deste ano?

Pálida: «A verdade é que penso que non cambiou moito. Tivemos a sorte de poder medrar nos últimos anos grazas ao amparo que a Sala Komisnky nos ofreceu, pero a proposta e o ideal ao que aspiramos son sempre os mesmos: compartir as artes de xente que nos flipa e dar a esa xente un espazo onde poidan facer a súa movida, poñer a música que lles mola, etc. Ao final todo é compartir.

De mentres, facémolo como podemos dadas as circunstancias e os medios ao noso alcance».

 

Neste 2025, o Furiosa Fest rendeu homenaxe ao vinilo: obxecto e soporte de culto, e símbolo da electrónica na súa forma máis pura. Nunha época onde o consumo dixital da música non fai máis que se incrementar, para ti, que representa hoxe o vinilo dentro da escena da electrónica, alén da nostalxia?

Pálida: «Non teño unha idea moi definida. Gústame moito ver a DJ usalos; en xeral, atopo moita beleza na expresión física dos e das DJ mentres fan o seu: hai unha linguaxe corporal fermosa, moitas veces moi reveladora de facetas da persoa que está pinchando. Hai por aí unha sesión de DJ Kruss que é un dos meus fetiches...

Alén diso, é unha ferramenta, unha elección, pero non lle subordino ningún misticismo ou virtude particular. Non son mitómano, penso que cada artista debe escoller, dentro dos seus posibles, as ferramentas que lle permitan expresar a súa sensibilidade dunha forma que lle resulte orgánica e amplificadora (non sei se iso é unha palabra real, espero que se me entenda)».

 

Por certo, na túa opinión, como ves o panorama da música electrónica en Galicia?

Pálida: «Estamos comendo ben, a verdade. Temos unha oferta saborosa, rica e variada, moito mais ecléctica e abundante que cando comezamos con Furiosa e, desde logo, que cando eu comecei a producir.

Aínda queda moito terreo por conquistar, está claro, faltan espazos con bo son, programación regular, posta en valor do talento local... Sempre hai novas cimas que escalar. Pero estamos a comer ben!».

 

Foto © Facundo Pardo

 

Se tiveras que escoller unha sala viguesa para actuar, cal sería e por que?

Pálida: «Hmmm... probablemente a Rouge. A súa programación non é nunca santo da miña devoción, pero soa superguáy. O Island Club tamén ten un son que te cagas. Non é o meu ideal de espazo a nivel estético, pero o son é o máis importante á hora de tocar, de escoitar e de bailar».

 

Hai anos facías unha reflexión: «non podes ir buscando na electrónica o mesmo que en Led Zeppelin, do mesmo xeito que non escoitas Led Zeppelin da forma que escoitas música clásica». Que agardas ti que o oínte «atope» na electrónica de Pálida?

Pálida: «Na música non teño nin idea, nunca o pensara. Nos directos agardo ofrecer unha experiencia hipnótica, que invite ao mesmo tempo á introspección e á comuñón. Cando un está a facer unha sesión de club séntese un pouco como un chamán: estás tentando hipnotizar á peña, levalos ao teu terreo para logo poder xogar con eles. Non xogar no sentido de manipulalos (tamén hai algo diso) senón no sentido infantil, convidarlles —a través das melodías, do ruído, dos ritmos, das texturas— a participar nun xogo que estás a crear sobre a marcha (sempre improviso en directo, rara vez interpreto un tema tal cal o gravei)».

 

Na actualidade, que artista ou grupo galego nos recomendarías? Algún favorito que deberiamos coñecer?

Pálida: «Parautas é, sen dúbida, o meu produtor fav da comunidade. Fai unha música que toca todas a miñas teclas predilectas e faina cunha clase e unha mestría que fai que semelle fácil. Como todos os grandes. E ademais, é unha persoa belísima á que quero con loucura, pero aínda que fose un gilipollas seguiría flipando coa súa música.

Pero por mencionar un nome menos habitual dentro dos círculos autonómicos, penso que ninguén debería perderse os traballos de Javier Marimón: tanto no visual como no sonoro fai unhas cousas que son unha pasada. Unha música cun carácter hiperabstracto, case intanxible, pero superpoderosa. E tamén é un amor de persoa».

 

Se abrísemos a túa conta persoal de Spotify, que escoitariamos? 100% Sinceridade, 0% Vergoña

Pálida: «Moito ambient, do bonito e do mais cabrón. Moita música instrumental contemporánea da que dilúe as barreiras entre a electrónica, a clásica, a concreta. Gústame moito a música difícil de definir.

Logo atopariades moito hit de pop dos 80, os novos románticos británicos, Prefab Sprout na cabeza, cousas máis novas como FKA Twigs, Lola Young ou Royel Otis. Moita psicodelia en xeral, feita hai décadas ou recente, de instrumentos analóxicos ou dixitais... mólame moito a música que foza con son, que intenta derreterche as neuronas.

Algo dos meus grupos de cabeceira: Sonic Youth, Asian Kung-Fu Generation, Yo La tengo... E moito techno e cousas adxacentes, claro. A cabra tira ao monte».